Już nasi przodkowie kilka setek lat temu mówili, że “na pęcherz najlepsza jest żurawina”. Naukowo potwierdzono ten fakt w XIX wieku. Jednak dopiero możliwości technologiczne kolejnego stulecia umożliwiły dokładniejsze zbadanie, z czego składa się ta roślina. Wtedy także rozpoznano wpływ jej poszczególnych składowych na organizm człowieka.
Cechy charakterystyczne żurawiny
Istnieją dwa podstawowe gatunki tej rośliny. Pierwszy to żurawina błotna, która występuje naturalnie m.in. w Polsce. Drugi zaś to żurawina wielkoowocowa, która może pełnić rolę ozdobną ze względu na okazałe owoce. Krzewy żurawiny zalicza się do rodziny wrzosowatych. Nie osiągają wielkich wysokości, a jej liście są dość drobne, zaokrąglone, lekko wywinięte i sztywne. Kwiaty są bladoróżowe, o wystających poza kielich słupkach. Owoce natomiast są małe, okrągłe i biało-zielone, gdy są niedojrzałe, a intensywnie czerwone, gdy dojrzeją.
Kiedy zbiera się żurawinę?
Dojrzewanie następuje we wrześniu, a zbiory rozpoczyna się nawet tego samego miesiąca. Zwykle robi się to jednak już na jesień, najlepiej po pierwszych przymrozkach. Żurawinę zbiera się na dwa sposoby: na sucho i przy wykorzystaniu specjalnych maszyn, które “zdzierają” z krzaczków owoce, lub w wodzie. Ta metoda polega na zalaniu pola wodą. Następnie wytwarza się sztuczne wiry, które odrywają owoce od gałązek, pozwalając im wypłynąć na powierzchnię. Specjalne maszyny nadzorowane przez farmerów odsysają żurawinę do pojemników. W nich transportowana jest do dalszej obróbki. W Polsce najpopularniejsza jest żurawina w suszonej postaci. Z kolei w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie hoduje się ją na masową skalę. Ma idealne warunki zwłaszcza w północnej części USA, ponieważ tam ziemia jest kwaśna i torfowa. Ponadto żurawina lubi częste podlewanie oraz stanowiska częściowo zacienione bądź słoneczne. Wykorzystuje się ją np. do produkcji galaretek. Stąd też m.in. popularne danie na Święto Dziękczynienia – pieczony indyk podawany właśnie ze słodką, żurawinową galaretką.
Jak żurawina wpływa na zdrowie?
Przede wszystkim posiada właściwości lecznicze i zapobiegające infekcjom układu moczowego. Odbywa się to na kilku poziomach: po pierwsze żurawina jest moczopędna, więc przyspiesza eliminowanie toksyn i bakterii. Po drugie zakwasza mocz, dzięki czemu mikroorganizmy mają gorsze warunki do rozwoju. Ponadto istotna jest rola procyjanidynów i fruktozy, która zapobiega przyleganiu toksyn do ścianek narządów wewnętrznych. Działa to nie tylko w przypadku układu moczowego, ale nawet jamy ustnej, przeciwdziała bowiem powstawaniu próchnicy i chorobom dziąseł, dlatego wiele lekarzy docenia jej antybakteryjne działanie. Te niepozorne owoce mogą też powstrzymywać powstawanie kamieni nerkowych. Należy jednak pamiętać, że co za dużo, to niezdrowo – fruktoza to przecież cukier, który w zbyt dużych ilościach szkodzi, a nie pomaga.
Leczniczy wpływ żurawiny na całe ciało
Na jakie partie ciała wpływa jeszcze żurawina? Wspominane już procyjanidyny mają właściwości spowalniające podział komórek nowotworowych czy wzmacniające działanie chemioterapii. Flawonoidy w żurawinie działają korzystnie na serce i układ krwionośny, zmniejszając ryzyko powstawania zakrzepów i rozszerzając naczynia krwionośne. Dzięki temu ciśnienie krwi jest niższe. Działanie antybakteryjne żurawiny wykorzystuje się także tworząc kosmetyki. Dobrze wpływa na skórę trądzikową, a także suchą i wymagającą odżywienia. To za sprawą zawartości witaminy E i C. To one najsilniej ze wszystkich witamin oddziałują na skórę twarzy. Pobudzają też produkcję kolagenu i elastyny, co z kolei przyda się w kuracji przeciwzmarszczkowej. Poza tym żurawina pozytywnie wpływa na pracę mózgu, opóźniając starzenie się komórek. To pomaga zapobiegać rozwijaniu się chorobom Parkinsona i Alzheimera.
Jak jeść żurawinę?
Świeże owoce żurawiny zawierają najwięcej witaminowej dobroci. W Polsce zwykle spożywamy suszoną żurawinę. Warto jednak od czasu do czasu pokusić się o przyrządzenie potraw czy przekąsek z żurawinowych jagód. Jakie są najlepsze? Na pierwszym miejscu w tej klasyfikacji stoi sok żurawinowy. Posiada wszystkie najcenniejsze składniki tych roślin. Poza tym jest bardzo prosty w przygotowaniu, a jego smak, choć specyficzny, bo kwaśno-cierpki, można wzbogacić innymi owocami i stworzyć ciekawą kompozycję. Kolejnym świetnym pomysłem na wykorzystanie żurawiny w kuchni jest właśnie galaretka. W postaci deseru będzie jednocześnie słodka i orzeźwiająca. Sprawdzi się też jako dodatek do mięs czy innych wytrawnych dań. Podobnie jest z żurawinową konfiturą. Najczęściej można spotkać ją w górach, sprzedawaną w towarzystwie oscypka – razem tworzą przepyszny duet! Oprócz tego z żurawiny robi się też herbaty i napary. Suszone owoce dodaje się do wszelkich mieszanek bakalii i musli. W surowej postaci można ją dodać do sałatki, aby przełamać smak. Świetnie sprawdzi się też do zrobienia zdrowotnej nalewki! Żurawina jest owocem, który wpasuje się praktycznie w każde danie.
Żurawina zamknięta w ciasteczkach
Nic więc dziwnego, że świetnie wkomponowała się również w skład naszych ciasteczek zbożowych. Połączyliśmy ją z czarnym bzem i tak powstały przepyszne, kruche przekąski. Możecie je znaleźć jeszcze w dwóch innych wariantach smakowych – lawenda z borówką oraz rokitnik z pomarańczą. Więcej szczegółów o nich znajdziecie natomiast na naszym profilu na Facebooku, na który zapraszamy też po inne przydatne informacje i porady! 🙂
Redakcja Zakątka Verbeny
1 thought on “Żurawina – uniwersalna i zdrowa”
Comments are closed.